Hoe pesten in een sportteam ontstaat
Pesten tijdens het sporten komt vaker voor dan veel trainers denken. In een team draait het om samenwerken, maar juist daar kunnen kinderen elkaar ook buitensluiten of kleineren. Het begint vaak onschuldig met grapjes of het expres niet aanspelen van een teamgenoot. Als daar geen aandacht aan wordt besteed, kan het uitgroeien tot structureel pesten. Kinderen die iets minder goed presteren of net even anders zijn, lopen vaak meer risico. Als trainer heb je daarom een belangrijke rol om signalen vroeg te herkennen en er direct iets mee te doen.
De gevolgen van pesten voor kinderen in de sport
De gevolgen van pesten in een sportteam zijn groot en gaan vaak verder dan alleen het veld. Kinderen die gepest worden verliezen hun plezier in sporten en durven soms niet meer naar de training te komen. Hun zelfvertrouwen daalt en ze gaan vaak twijfelen aan hun eigen talent. Dit kan leiden tot slechtere prestaties en uiteindelijk zelfs tot stoppen met de sport. Daarnaast nemen kinderen deze ervaringen vaak mee naar school of naar huis, waardoor hun hele dagelijks leven beïnvloed kan worden. Het laat zien dat een veilige sportomgeving net zo belangrijk is als een goede training.
De rol van de trainer bij het voorkomen van pesten
Als trainer ben je meer dan degene die de oefeningen uitlegt. Je bent ook degene die de sfeer in de groep bepaalt. Het helpt om duidelijke afspraken te maken over respectvol omgaan met elkaar en daar steeds op terug te komen. Let goed op non-verbale signalen zoals kinderen die vaak alleen staan of steeds als laatste gekozen worden. Door regelmatig met het team te praten over samenwerking en respect, bouw je aan een cultuur waarin pesten minder kans krijgt. Het voorbeeld dat je zelf geeft, bijvoorbeeld door iedereen positief te benaderen, werkt sterker dan je misschien denkt.
Wat sportteams kunnen leren van een Kivaschool
Hoewel KiVa vooral bekend is als programma voor scholen, kan de gedachte erachter ook goed toegepast worden in de sport. Een Kivaschool werkt met de hele groep en niet alleen met de pester en het slachtoffer. Het draait om samen verantwoordelijkheid nemen voor een prettige sfeer. Dit idee past ook in een sportteam. Je kunt kinderen leren dat het team pas echt sterk is als iedereen meedoet en zich veilig voelt. Door samen afspraken te maken en elkaar daarop aan te spreken, kan een team net als een Kivaschool laten zien dat pesten geen plek krijgt.
Hoe je een veilige teamsfeer kunt opbouwen
Een veilige sfeer bouw je niet in één training, maar stap voor stap. Geef kinderen de kans om elkaar te leren kennen buiten de vaste oefeningen, bijvoorbeeld met korte spelletjes of gezamenlijke opdrachten. Spreek waardering uit voor inzet en samenwerking, niet alleen voor prestaties. Zorg ook dat kinderen weten dat ze bij jou terecht kunnen als er iets speelt. Door open te zijn en altijd tijd te maken voor een gesprek, laat je zien dat je hun zorgen serieus neemt. Zo groeit er een team waarin kinderen met plezier sporten en waar pesten geen kans krijgt.